آوا شناسی زبان انگلیسی و نکات مهمی که باید در این زمینه بدانید

آوا شناسی زبان انگلیسی و تسلط بر نظام آوایی آن مثل هر زبان دیگری، در برقراری ارتباط با سایر هم زبانان بسیار حائز اهمیت است. امروزه به دلیل رشد تکنولوژی و گسترده شدن ارتباطات افراد در جایگاه های شغلی و تحصیلی مختلف، برای برقراری ارتباط با سایر افراد در نقاط دیگر جهان، نیاز به یادگیری زبان انگلیسی و تسلط  بر آن مخصوصا مهارت های گفتاری و مکالمه  آن را دارند. برای این که بتوانند در مکالمات و مهارت های گفتاری تسلط داشته باشند، باید با آوا شناسی زبان انگلیسی و سیستم آوایی آن آشنایی کافی داشته باشند. تسلط بر این امر به برقراری بهتر و راحت تر ارتباط با دیگران کمک شایانی می کند. زیرا در هر زبانی آوا های آن از صدا های گوناگون و متنوع تشکیل شده اند و بدون تسلط بر آن ها در رساندن منظور و همچنین درک سخنان دیگران به مشکل  برمی خورید.

آوا شناسی

در آموزش آوا شناسی زبان انگلیسی و علم فونتیک، در واقع اصوات از نظر شیوه و محل تولید مورد بررسی خواهند گرفت. در واقع جریان هوایی که از ریه ها بالا می آید، به حنجره رسیده و تار های صوتی که داخل حنجره قرار دارند را به ارتعاش درمی آورند. چگونگی به ارتعاش در آمدن این تار های صوتی در حنجره یا به ارتعاش در نیامدن آمدن آن ها باعث تولید اصوات گوناگون خواهد شد. گاهی اوقات با بالا آمدن هوا از ریه ها این تار های صوتی از هم فاصله گرفته و هیچگونه لرزشی ایجاد نمی شود، در این حالت صدایی که تولید می شود صامت یا voiceless نامیده خواهد شد. گاهی اوقات این بالا آمدن هوا از ریه با ارتعاش جزئی یا کلی تار های صوتی همراه است که در این حالت حروف مصوت یا voiced تولید می شوند. دانستن محل تولید هر آوای صامت یا مصوت در مکالمه زبان به شما کمک زیادی می کند.

محل تولید صدا در دهان

در هنگام تولید یک صدا در واقع هوای بالا آمده از ریه ها که در نهایت از راه دهان یا بینی خارج می شود، در فاصله ی حنجره تا خارج شدن، یک سری اندام ها مانند دندان، زبان و یا لب ها را درگیر می کند که منجر به تولید صدا های مختلف می شود. در این قسمت درباره ی اینکه هر حرف در کجای دهان تولید می شود صحبت خواهیم کرد. مثلا حروف صدا دار بیشتر با استفاده از زبان و بخش های مختلف دهان تلفظ می شوند و در تلفظ حروف بی صدا بیشتر قسمت جلویی دهان و لب ها درگیر می شود.

Bilabials

در این قسمت در هنگام تولید صدا، فرد از هر دو لب بالا و پایین استفاده می کند. به این صدا که با کمک هر دو لب تولید می شوند به اصطلاح صدا های دولبی می گویند. موارد زیر از این نوع صدا هستند:

P_ b_ m_ w

Labiodental

این صدا که به کمک لب پایینی و دندان های بالایی تولید می شوند، در اصطلاح به آن ها لب دندانی گفته می شود.موارد زیر از این نوع صدا ها هستند:

F_ V

Dental

صدا های دندانی صدا هایی هستند که برای تولید شدنشان باید نوک زبان پشت دندان های بالا یا بین دندان ها قرار گیرد. برای نمونه تلفظ th از این طریق صورت می گیرد.

Alveolars

این بخش در واقع  شامل صدا هایی است که از برخورد قسمت جلویی و نوک زبان با قسمت جلویی و شیاردار سقف دهان می شوند. صدا های زیر نمونه هایی برای این نوع می باشند.

t- d- s- z- n

Palatals

در زبان انگلیسی به سقف دهان palate گفته می شود. در واقع صدا هایی که به واسطه برخورد زبان با سقف دهان یا همان palate تولید خواهند شد  palatal گفته می شود. صدای های / ʃ / و / dʒ / نمونه هایی از این نوع هستند.

Velars

قسمت انتهایی سقف دهان که نرم تر است، velum نامیده می شود. صدا هایی که از برخورد انتهای زبان با این قسمت تولید می شوند velars  نامیده می شوند. برای مثال صدا های k و g از این دست صداها می باشند.

Glottal

در زبان انگلیسی به فضای مابین تار های صوتی glottis گفته می شود. زمانی که گلوتیس باز می شود، در واقع تار های صوتی بی حرکت می شوند و جریان هوا بدون هیچ برخوردی از گلو وارد دهان می شود. در این نوع تولید صدا در زبان انگلیسی تنها یک حرف وجود دارد و آن هم حرف h  می باشد.

نحوه تولید صدا یا manner of articulation

یکی دیگر از جنبه های بررسی آواها در زبان انگلیسی نحوه تولید آن ها است. نکته ای حائز اهمیت است این است که، صدا ها اگر براساس  جایگاه و مکان تولید بررسی و طبقه بندی شوند ممکن است با یک سری صدا هایی  در یک گروه قرار گیرند. برای نمونه صدا های / t- d- z- s- n / جزو صدا های palatal می باشند. اما هنگامی که این صدا ها را بر اساس نحوه تولید شان بررسی می کنیم، می بینیم که در یک گروه قرار نمی گیرند و ممکن است با صدا ها و آوا های دیگری همگروه بشوند.

Stops

یک سری صدا وجود دارند که برای تلفظ آن ها باید در ابتدا جریان هوا در داخل دهان یا گلو بلاک شود و سپس به طور ناگهانی آزاد شود. به این دسته از آوا ها stops می گویند. نمونه های زیر از این نوع اند: p- b- t- d- k- g

Fricatives

در این نوع صدا ها، هنگام تولید ابتدا هوای داخل دهان تا حد زیادی ( نه کاملا) بلاک یا مسدود می شود و هوا فقط از یک یا چند منفذ کوچک در بین دندان و لب ها خارج خواهد شد به همین دلیل هنگام خروج صدای سایشی تولید می شود. صدا های زیر نمونه هایی از این نوع  اند: f- s- v- z- h

Affricates

این نوع صدا ها در واقع ادغامی از دو نوع قبلی، یعنی stop و fricative می باشد. برای تلفظ این صدا ابتدا جریان هوا را به طور کامل بلاک می کنیم، سپس به یکباره آن را رها خواهیم کرد. مانند صدا های زیر:

 dʒ_ tʃ 

Nasals

 می دانیم که اغلب صدا ها در زبان انگلیسی از راه دهان تولید می شوند اما یک سری آوا و صدا هستند که به دلیل خروج هوا از بینی تولید می شوند. در هنگام تولید و تلفظ این صدا ها دهان بسته می شود و انتهای سقف دهان پایین می آید و هوا از طریق بینی خارج می گردد. صدا های /m/ و /n/ از این دست صدا ها می باشند.

Liquids

در این نوع صدا ها زبان با قسمت شیار دار ابتدایی سقف دهان برخورد می کند و جریان هوا را مسدود می کند. در این حالت هوا از دو سمت زبان عبور می کند و از دهان خارج می گردد. صدا های  / l_ r/ از این نوع می باشند.

Glides

در زبان انگلیسی یکی از تفاوت های مهم بین حروف صامت و مصوت وجود دارد، حالت زبان در هنگام تولید این حروف است. در این الفبای انگلیسی دو صدای صامت یا consonant  وجود دارند که در هنگام تلفظ آن ها زبان حالت vowel ها به خود می گیرد. به این صدا ها glide  یا semi-vowel می گویند. صدا های /j- w/ از این دسته هستند.

*نکته: در زبان انگلیسی اکثر اوقات در هنگام تولید صدا ها اندام های مربوطه از همدیگر دور می شوند. اما چهار صدا وجود دارد که دقیقا  برعکس باقی صدا ها، در هنگام تولید اندام های درگیر به جای دور شدن از هم ، به همدیگر نزدیک می شوند. این صدا ها عبارتند از:

j- w- l- r

چگونگی تولید صدا در حروف vowels

 حروف صدادار

یا voiced با استفاده از جریان هوا و فاصله و لرزش تار های صوتی تولید خواهند شد. پوزیشن و نحوه قرار گیری زبان در دهان، در این بین نقش مهمی در تولید این صدا ها دارد. در حالت معمول که فرد صحبت نمی کند، زبان در کف فک قرار دارد. در هنگام تولید بعضی از حروف صدادار، زبان در همین حالت باقی می ماند و از سطح خود بالاتر یا پایین تر نمی رود. اما در تولید برخی دیگر از این حروف زبان بالاتر یا پایین تر از حالت عادی خود قرار خواهد گرفت. در نتیجه در هنگام تولید این حروف صدا دار زبان در یکی از سه حالت زیر قرار می گیرد:

{ high- mid- low}

 حال بسته به صدایی که فرد می خواهد تولید کند، این صدا می تواند در عقب، جلو یا در مرکز دهان تولید بشود.

{ front- center- back }

Vowel ها دسته بندی های دیگری نیز دارند مانند جنبه ی حالت زبان یا از نظر مکان تولید. همچنین شما می توانید برای آموزش کامل تر آوا شناسی زبان انگلیسی  به سایت دکتر منوچهرزاده مراجعه فرمایید.

کلام آخر

مطالبی که در اینجا توضیح دادیم در واقع مقدمه ای کلی از آوا شناسی زبان انگلیسی بود. آوا شناسی یکی از مطالب مهم و کاربردی است که هر زبان آموزی که در سطوح بالای یادگیری زبان قرار دارد، لازم است آن را مطالعه کرده و با آشنایی داشته باشد.   بحث ها و مطالب مربوط به این بحث محدود به این مطالب نمی باشد و جنبه های دیگری نیز دارد که باید آن ها را نیز مطالعه نمایید.