آموزش صفر تا صد ضمایر مفعولی

ضمایر مفعولی یکی از موضوعات ساده در گرامر انگلیسی است و در عین حال مبحثی نسبتا ساده است. ضمیر ها در زبان انگلیسی همانند سایر زبان ها انواع مختلفی دارند و می توانیم  با استفاده از آن ها در جمله از تکرار بی مورد اسم ها و واژه ها جلوگیری کنیم و به شیوایی و روانی سخن بیفزاییم. مبحث گرامر در زبان انگلیسی اهمیت بسیار زیادی دارد اما تا حدودی طاقت فرسا است و باید با صبر و حوصله و تمرین مستمر آن را یاد گرفت. مبحث ضمایر مفعولی نیز یکی از مباحث گرامری در زبان انگلیسی می باشد. ضمایر مفعولی، تنها ضمایر موجود در این زبان نیستند و تنوع زیادی در آن ها وجود دارد. در ادامه به معرفی ضمایر مفعولی و کاربرد آن ها در جمله و همچنین تفاوت آن ها با ضمایر فاعلی می پردازیم.

ضمیر و انواع ضمیر چیست؟

قبل از اینکه به معرفی ضمایر مفعولی بپردازیم و کابرد آن ها را در جمله توضیح دهیم، ابتدا تعریف مختصری از ضمیر و انواع آن را می کنیم. ضمیر در واقع کلمه ای است که در جملات به جای اسم می آید و از تکرار چند باره ی یک اسم جلوگیری می کند. ضمیر ها در زبان انگلیسی انواع مختلفی دارند و بخش های زیر تقسیم بندی می شوند.

• ضمایر فاعلی یا subject pronouns
• ضمایر مفعولی یا object pronouns
• ضمایر ملکی یا possessive pronouns
• ضمایر انعکاسی یا reflexive pronouns
• ضمایر اشاره یا demonstrative pronouns

این موارد انواع مختلف ضمیر بودند که در ادامه و در این مطلب به معرفی ضمایر مفعولی می پردازیم.

ضمایر مفعولی

مفعول واژه ای است که معمولا در ابتدای جمله  می آید و برخلاف فاعل که انجام دهنده ی کار است، مفعول دریافت کننده کار می باشد یا به عبارتی کار بر روی آن انجام می شود و علاوه بر ضمایر مفعولی می تواند اسامی افراد، اشیاء و سایر کلماتی که نقش دستوری اسم می گیرند نیز به جای آن استفاده شود.

He read the book.

او کتاب را خواند.

 ضمایر مفعولی در واقع کلماتی هستند که به جای مفعول به کار گرفته می شوند و از تکرار آن در جملات بعدی جلوگیری می کنند. مفعول ها خود به سه دسته تقسیم می شوند و می توانند مفعول مستقیم، مفعول غیر مستقیم و یا مفعول حرف اضافه باشند. ضمایر مفعولی در واقع به جای این مفعول ها به کار گرفته می شوند. ضمایر مفعولی خود از ضمایر فاعلی ساخته می شوند که برخی از آن ها شکل شان تغییر می کند و برخی دیگر به همان شکل تکرار می شوند.

مثال برای ضمایر مفعولی:

I went with Sara.

من با سارا رفتم.

I went with her.

من با او رفتم.

We give her our homework.

ما تکلیفمان را به او می دهیم.

نکته ای که باید به آن  توجه کرد این است که ضمایر مفعولی تنها باید در جایگاه مفعول و دریافت کننده کار  ظاهر شوند و هرگز نمی توان به جای آن ها از ضمایر  فاعلی استفاده کرد. هر ضمیر فاعلی، ضمیر مفعولی معادل خود را دارد که در جدول زیر قابل مشاهده می باشند.

        ضمایر مفعولی                                                               ضمایر فاعلی                                     

I                                                                                                         Me

You                                                                                                     You

She                                                                                                    Her

He                                                                                                     Him

It                                                                                                          It

We                                                                                                      Us

They                                                                                               Them

*نکته: هنگامی که همراه با ضمایر شخصی از and استفاده می شود، بهتر و مودبانه تر است که ضمیر های I  وWe را بعد از اسم ها و سایر ضمایر بیاورید  و همچنین  ضمیر you می بایست قبل از اسامی و ضمیر های دیگر بیاید. مانند:

You and I

My mom and I

Them and us

You and your dad

*نکته: ضمایر مفعولی و ضمایر فاعلی برای YOU و IT تغییری نمی کند و همان YOU و IT می باشند.

جایگاه ضمایر مفعولی در جمله

ضمایر مفعولی برخلاف ضمایر فاعلی که همیشه در ابتدای جملات می آیند، می توانند بسته به ساختار جمله و جایگاه مفعول، در جایگاه های مختلفی قرار گیرند. زیرا تغییر جایگاه مفعول در معنا و مفهوم جمله تغییری ایجاد نمی  کند.

ضمایر مفعولی بعد از فعل

مفعول ها در جملات اغلب پس از فعل اصلی می آیند. در واقع در جملاتی که با فاعل که نقش دستوری اسم می باشد و انجام دهنده کار است، آغاز می گردند و پس از آن فعل جمله می آید و سپس مفعول که می تواند اسم یا یکی از ضمایر مفعولی باشد، بیاید. اما نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که همیشه نمی توان بعد از فعل اصلی جمله از مفعول استفاده کنیم. در واقع زمانی می توانیم این کار را انجام دهیم و بعد از فعل مفعول را بیاوریم، که فعل جمله ما فعلی ” متعدی ” یا به عبارتی ” گذرا به مفعول ” ( transitive  ) باشد. اگر فعل جمله فعلی ” لازم ” یا غیر مفعول پذیر (intransitive ) باشد، نمی توانیم پس از آن از مفعول استفاده کنیم. در واقع فعل های ” لازم ” مفعول لازم ندارند. به جملات زیر توجه کنید.

مثال هایی برای فعل های متعدی:

She called me.

او به من زنگ زد.

We met them.

ما آن ها را ملاقات کردیم.

Did she help you?

آیا او به شما کمک کرد؟

مثال هایی برای فعل های لازم:

He runs very fast.

او خیلی سریع می دود.

They wake up early in the morning.

آن ها صبح زود از خواب بیدار می شوند. در مثال های بالا متوجه شدید که اگر در جمله ای مفعول نباشد اتفاق خاصی نمی افتد و معنا و مفهوم جمله تغییری نمی کند. این ویژگی، یکی از خصوصیات فعل های لازم یا intransitive می باشد که بدون نیاز به مفعول نیز مفهوم را منتقل می کنند.

ضمیر مفعولی بعد از حرف اضافه

در زبان انگلیسی حروف اضافه ی زیادی داریم که معمولا پس از آن ها در جمله به مفعول نیاز داریم. حال این مفعول می تواند ضمایر مفعولی یا اسم دیگری باشد. نکته ای که اینجا وجود دارد این است که، در مورد بالا ضمایر مفعولی همیشه بعد از فعل اصلی جمله می آیند اما در اینجا ضمیر مفعولی که پس از حرف اضافه آمده است، می تواند پس از فعل اصلی یا فعل کمکی آمده باشد.

Can you tell John I will miss him.

می تونی به جان بگی که دلم برایش تنگ میشه؟

Where’s Philip? I’m waiting for him.

فیلیپ کجاست؟ من منتظرش هستم.

Do you want to come with us?

می خواهی با ما بیای؟

ضمایر مفعولی بعد از than و as

جملاتی که در آن ها دو چیز با هم مقایسه می شوند تا برتری یا یکسان بودن شان نشان داده شود از کلماتی مانند ” than ” و ” as ”  استفاده می شود تا آن ها را با هم مقایسه کنند. به غیر از این مورد، در جملاتی که از صفت های تفضیلی استفاده می شود نیز می توانند ضمایر مفعولی بعد از این حروف اضافه بیایند.

Your cat is older than him.

گربه شما از او بزرگ تر است.

Tom is taller than her.

تام از او بلند تر است.

*نکته: به غیر از موارد بالا ضمایر مفعولی بعد از افعال be و همچنین بعد از کلمات but و  except در جمله به کار برده می شوند. به مثال هایی زیر توجه کنید.

Who’s there? It’s me.

کی اونجاست؟ منم.

Everybody went home early but me.

همه زود رفتند خونه به جز من.

*نکته: ضمایر مفعولی بیشتر اوقات همراه با افعال یا ضمایر امری به کار می روند. مانند:

Stop him.

او را متوقف کن.

Listen to me.

به من گوش کن.

تفاوت ضمایر مفعولی و ضمایر فاعلی

همانگونه که در بالا توضیح دادیم هر یک از ضمایر فاعلی و ضمایر مفعولی جایگاه و نقش مخصوص به خود را در جمله دارند. با این حال گاهی اوقات به دلایل مختلف جملات و ساختار آن ها پیچیده می شود و تشخیص این که کدام یک از ضمایر فاعلی یا ضمایر مفعولی را باید به کار برد برای زبان آموز سخت می شود. بارز ترین تفاوت آن ها این است که ضمایر فاعلی در نقش فاعل و انجام دهنده کار و معمولا در ابتدای جملات  می آیند، اما ضمایر مفعولی نقش مفعول دارند و معمولا پس از فعل اصلی یا حروف اضافه می آیند. به مثال های زیر توجه کنید.

ضمیر فاعلی:

I make cookies every Monday for my friends.

من هر دوشنبه برای دوستانم کلوچه درست می کنم.

ضمیر مفعولی:

I give them cookies every Monday.

من هر دوشنبه به آن ها کلوچه می دهم.

 نکته ی دیگری  که باید به آن توجه کرد مربوط به استفاده از عبارت and بین دو کلمه است که معمولا ابهاماتی ایجاد می کند. می دانید که یکی ازمکان های مفعول در جمله بعد از حرف اضافه است، اما باید آگاه باشیم که ممکن است این حرف اضافه ای که بین دو کلمه آمده برای ربط دادن دو فاعل باشد و آن ها را مفعول در نظر نگیریم.

She and I went to the cinema.

من و او به سینما رفتیم.

کلام آخر

شناختن و به کار بردن صحیح ضمیر مفعولی مبحثی نسبتا ساده اما کاربردی در آموزش گرامر انگلیسی می باشد و توجه  به آن و تمرین و تکرار مداوم آن برای یادگیری زبان انگلیسی و روان ترش لازم و ضروری است. بنابراین به هیچ عنوان از کنار این مبحث ساده گذر نکنید. شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه به سایت دکتر منوچهرزاده مراجعه نمایید.